Om in 2050 en daarna een leefbare aarde te hebben, moeten we een grote inspanning doen ten aanzien van het klimaat en verduurzaming. De afspraken in Parijs en de Nederlandse vertaling daarvan in het Klimaatakkoord stellen ons land voor een enorme opgave. Zo moeten we voor 2030 de nationale broeikasgasuitstoot met 55% terugdringen ten opzichte van 1990 – en eigenlijk liever nog met 60%. Uiteindelijk moet Nederland in 2050 klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat het elektriciteitsnetwerk verduurzaamd moet worden, we van het aardgas af moeten in de gebouwde omgeving en dat mensen gezond en veilig kunnen leven.
Daarnaast is onze industrie klimaatneutraal en concurrerend, werken we aan emissieloze mobiliteit en is onze economie circulair (zie de missie Circulaire Economie) en onze landbouw klimaatneutraal (zie de missie Landbouw, Water en Voedsel). De transitie raakt daarmee gedeeltelijk aan andere transities binnen andere domeinen, die ook in andere thematische Kennis- en Innovatieagenda’s (KIA’s) aan bod komen, maar ook aan eigen programma’s binnen het bredere thema Energietransitie en Circulariteit.
Vier missies in de energietransities
De vier missies voor de energietransitie luiden:
- Een volledig CO2-vrij elektriciteitssyteem in 2050;
- Een CO2-vrije en toekomstbestendige gebouwde omgeving in 2050;
- Een klimaatneutrale industrie met hergebruik van grondstoffen en producten in 2050;
- Emissieloze en toekomstige mobiliteit voor mensen en goederen in 2050.
Actuele informatie
Hier leest u nieuws over de laatste trends en ontwikkelingen over de missies, de activiteiten, de innovatieagenda en sleuteltechnologieën die relevant zijn voor het thema energietransitie. Daarnaast ziet u waar en wanneer er belangrijke bijeenkomsten zijn voor deze missie en bieden we u achtergrondverhalen, verslagen, analyses en interviews. Zo blijft u altijd up-to-date.
Agenda
Er zijn op dit moment geen evenementen of bijeenkomsten gepland voor dit onderwerp.
Bekijk de agendaRol van ICT
Om te komen tot oplossingen voor die missies is intensieve samenwerking en kennisdeling nodig om te komen tot het vereiste innovatievermogen van onze economie en samenleving. ICT-sleuteltechnologieën spelen hierin een cruciale rol. Voor ieder programma zijn belangrijke innovaties te realiseren met behulp van die technologieën. Bijvoorbeeld bij het modelleren, voorspellen en optimaliseren van de energieproductie, het transport daarvan en het verdelen van de kostenopbrengsten. Ook remote control en robotica zijn van grote toegevoegde waarde bij de energieproductie. ICT speelt daarnaast een grote rol bij de efficiënte verdeling van lokaal opgewekte energie. Net als bij slim laden, het opzetten van een geautomatiseerd, veilig en connected elektrisch mobiliteitssysteem of digital twin-simulatiemodellen.
Benieuwd naar de digitaliseringsagenda voor de Topsector Energie? Hier leest u er alles over. Er is ook al een aantal voorbeelden van samenwerkingsvormen op dit vlak, zoals de werkgroep Energie en duurzaamheid van de Nederlandse AI Coalitie (NLAIC). Op het gebied van Data science, data analytics and data spaces is er het thema Energie (van Commit2Data) en er is een intensieve samenwerking tussen Energy Web Foundation en de Dutch Blockchain Coalition.
Resilient Grid Protectoin Platform
Een animatie over het Commit2Data onderzoeksproject Resilient Grid Protection Platform vanuit het thema Energie. De animatie toont de maatschappelijke uitdaging van de energietransitie en het Big Data-onderzoek dat helpt bij het oplossen van uitdagingen van onze veranderende opwekking en gebruik van elektriciteit.
Samen de schouders eronder
De Topsector Energie zoekt nauwe samenwerking met andere topsectoren, waaronder Topsector ICT. Samen zetten we ons in om maatschappelijke vragen om te zetten in economische kansen. Om de oplossingen voor de eerder genoemde missie op elkaar aan te laten sluiten, is er specifieke aandacht voor systeemintegratie. Dit zorgt voor efficiënte, hoogwaardige en adequate besluitvorming in de energietransitie. Om ervoor te zorgen dat het energiesysteem van de toekomst betrouwbaar, betaalbaar, veilig, rechtvaardig en goed ruimtelijk ingepast is, is een Meerjarig Missiegedreven Innovatieprogramma (MMIP) 13 opgesteld om kennis en innovaties die nodig zijn met elkaar te delen en initiëren.
‘Hernieuwbare elektriciteit op zee’
Bij het innovatieprogramma ‘Hernieuwbare elektriciteit op zee’ ligt de nadruk voor de korte termijn vooral op het beschikbaar krijgen van slimme innovaties voor versnelling, acceptatie en veiligheid. Voor de middellange termijn (resultaten beschikbaar voor 2030) zijn grotere, radicalere innovaties nodig voor verdere kostenreductie en de inpasbaarheid in het energiesysteem en de omgeving. Hierbij kan worden gedacht aan het verhogen van de capaciteitsfactoren van windparken, nieuwe fundatietechnologie en digitalisering en robotisering van installatie en onderhoud. Voor de langere termijn (technologie beschikbaar na 2030) worden mogelijke doorbraken onderzocht zoals off-grid windparken, airborne wind, offshore zonne-energie en ocean-energy.
Meer informatie
Meerjarige Missiegedreven Innovatieprogramma's (MMIP's)
- Hernieuwbare elektriciteit op zee.
- Het energiesysteem binnen de gebouwde omgeving in evenwicht.
- Innovatieve aandrijving en gebruik van duurzame energiedragers voor mobiliteit.
- Doelmatige vervoersbewegingen voor mensen en goederen.
- Een robuust en maatschappelijk gedragen energiesysteem.
Doelstellingen ICT-innovatie
- Modelleren, voorspellen en optimaliseren van de energie en voedselproductie, als ook het transport daarvan en de kostenopbrengsten verdeling.
- Monitoring, voorspelling van energie productie, remote controle en robotica.
- Efficiënte verdeling van lokaal opgewekte energie.
- Slim laden, efficiënte oplaaginfrastructuur, energiemarkten.
- Automated, connected, electric, shared, safe, secure mobiliteitssysteem. Efficiënter transport.
- Digital twin simulatiemodellen voor systeem, menselijk gedrag en markten
Benodigde ICT-technologieën
- Systeemarchitectuur, big data en artificiële intelligentie binnen real-time regelsystemen en simulaties.
- Systeemintegratie, hybride artificiële intelligentie, mens in-de-lus.
- Blockchain, gestandaardiseerde data uitwisseling.
- Systeemintegratie, artificiële intelligentie, blockchain.
- Systeemintegratie en cybersecurity. Big data, artificiële intelligentie, blockchain.
- Big data gedreven simulaties.
Relevante verwijzingen
- Visie: programma Digitalisering
- Boegbeeld: Peter Molengraaf
- Directeur programma digitalisering: Harold Veldkamp
- voorbeelden samenwerking: