Ritme als sleutel tot sociale veerkracht in stedelijke omgevingen
RSS Feed
Dit artikel is geplaatst op: c2d
In een tijd waarin stedelijke gemeenschappen geconfronteerd worden met steeds complexere uitdagingen, heeft Caroline Nevejan, hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, samen met haar team het innovatieve project Designing Rhythms for Social Resilience (DRSR) opgezet. Dit project combineert inzichten uit de datawetenschappen en sociale wetenschappen om nieuwe ontwerpstrategieën te ontwikkelen die de sociale veerkracht in buurten kunnen versterken.
Het belang van ritme
Het DRSR-project richt zich op het onderzoeken van ritmes in het dagelijks leven van stedelingen. Ritme, zoals Caroline het beschrijft, is niet slechts een patroon van herhaalde handelingen, maar een cruciale factor in de manier waarop gemeenschappen functioneren en zich aanpassen aan veranderingen. “De uitdagingen van deze tijd zijn uitermate complex en vergen een multidisciplinaire aanpak,” aldus Caroline. Ze benadrukt dat samenwerking tussen verschillende disciplines essentieel is om deze complexe vraagstukken effectief aan te pakken.
Impact van COVID-19
De uitbraak van COVID-19 bood een onverwachte, maar waardevolle kans om de theorieën en methodologieën van het project in de praktijk te testen. De pandemie verstoorde het dagelijkse ritme op ongekende wijze, wat de onderzoekers in staat stelde veranderingen in sociale structuren en veerkracht waar te nemen. “Voor een ritme-onderzoeker is dit een buitengewone gebeurtenis,” merkt Caroline op. “De lockdownmaatregelen hadden diepgaande effecten op de manier waarop mensen verbonden bleven, wat resulteerde in nieuwe inzichten die anders moeilijk te verkrijgen zouden zijn.”
Data en privacy: een uitdaging
Een substantieel deel van het onderzoek richtte zich op het verzamelen en analyseren van data, met name mobiele telefoongegevens, om inzicht te krijgen in de bewegingen en interacties van mensen binnen stedelijke omgevingen. Echter, de strikte Europese privacywetgeving (GDPR) zorgde voor aanzienlijke vertragingen in het onderzoeksproces. “Het is essentieel om het gesprek aan te gaan,” benadrukt Caroline, verwijzend naar de uitdagingen met de privacy-officers van de universiteit. Uiteindelijk slaagde het onderzoeksteam erin de juridische obstakels te overwinnen, waardoor ze na een onderbreking van maar liefst een jaar, hun werk konden voortzetten.
De Foam-index: een nieuwe maatstaf
Een van de meest significante resultaten van het project is de ontwikkeling van de zogenoemde Foam-index. Dit algoritme analyseert data om inzicht te krijgen in de bewegingen van gemeenschappen binnen steden en hoe deze veranderen onder invloed van externe factoren, zoals lockdowns. Caroline legt uit dat het algoritme gebaseerd is op zowel etnografisch onderzoek als big data-analyse, waardoor het mogelijk is patronen te identificeren die anders onzichtbaar zouden blijven. “We hebben een algoritme gecreëerd dat ons laat zien waar de gemeenschap heen beweegt op basis van die gegevens,” aldus Caroline.
De Foam-index heeft niet alleen toepassingen binnen de context van crisismanagement, maar heeft ook geleid tot nieuwe inzichten in toeristenmanagement, zoals Caroline ontdekte tijdens de presentatie van hun werk in diverse steden in de Balkan.
Nieuwe toepassingen van ritme in stedelijk ontwerp
Naast de ontwikkeling van de Foam-index, verkent het project ook andere innovatieve toepassingen van ritme binnen stedelijk ontwerp. Een van de meest veelbelovende toepassingen is het gebruik van ritmeanalyse voor het optimaliseren van stedelijke infrastructuur en het verbeteren van sociale interactie in openbare ruimtes. Door patronen van menselijke beweging en interactie te bestuderen, kan men bijvoorbeeld bepalen waar ontmoetingsplekken het meest effectief zouden zijn of hoe verkeersstromen beter beheerd kunnen worden om de leefbaarheid van buurten te vergroten. Caroline wijst erop dat deze benadering ook waardevol kan zijn voor het ontwerpen van evenementen of het beheer van stadsparken, waarbij ritme inzicht geeft in wanneer en waar mensen zich het meest comfortabel en verbonden voelen.
Internationale activiteiten in Japan en Amerika
In de laatste fase van dit onderzoek zal Caroline haar werk op het gebied van ritme en sociale cohesie verder uitbreiden naar nationale en internationale contexten, met geplande activiteiten in zowel Nederland, Japan als de Verenigde Staten. In Japan zal Caroline deelnemen aan een samenwerking met lokale universiteiten en onderzoeksinstellingen om te onderzoeken hoe ritmepatronen kunnen bijdragen aan sociale cohesie in snel vergrijzende stedelijke gebieden. In de Verenigde Staten zal promovendus Pinar Sefkatli zich richten op de toepassing van ritmisch onderzoek binnen de architectonische praktijk. Ze zal samenwerken met vooraanstaande architecten en stedelijke planners om te verkennen hoe ritmische inzichten geïntegreerd kunnen worden in het ontwerp van gebouwen en openbare ruimtes.
Toekomstige publicaties en implicaties
Hoewel het project al tot indrukwekkende resultaten heeft geleid, zijn er nog enkele stappen nodig voordat alle bevindingen wetenschappelijk gepubliceerd kunnen worden. “We hebben veel tijd besteed aan het verkrijgen en verfijnen van de data,” aldus Caroline, verwijzend naar de complexiteit van het verzamelen, verwerken en analyseren van de gegevens. “Eind dit jaar werken we ook een businessplan uit en zal Pinar Sefkatli promoveren, een mooie afsluiting van DRSR,” sluit Caroline trots af.
Caroline en haar team hebben aangetoond dat ritme niet alleen een theoretisch concept is, maar vooral een praktische tool. Deze nieuwe toepassingen onderstrepen de potentie van ritme als een krachtig hulpmiddel voor het bevorderen van sociale cohesie en veerkracht in steeds dynamischer stedelijke omgevingen.
Meer informatie: