DBC Deep Dive: Markets in Crypto-Assets Regulation - Deel 1 Het Europese wetgevingstraject

Dit artikel is onderdeel van de reeks #DBCDeepDives over Digital assets en Web 3.0 in samenwerking met LekkerCryptisch

De Markets in Crypto-Assets Regulation, doorgaans ‘MiCA’ genoemd, haalt regelmatig het (crypto-)nieuws. De totstandkoming van deze Europese Verordening nadert voltooiing en in deze driedelige mini-serie behandelen we de belangrijkste elementen van deze Verordening, de belangrijkste betrokken instituties en het wetgevingsproces én bestaande regelgeving.

Tijdens de DBC Conferentie levert Yannick Déjean van het Ministerie van Financiën een bijdrage aan het plenair programma over MiCA.

In dit eerste deel van de serie starten we met de stakeholders van het wetgevingsproces, in Nederland en in Europa.

Het politieke-bestuurlijke speelveld

In Nederland is het ministerie van Financiën het beleidsverantwoordelijke departement voor financieel toezicht op crypto. Financiën maakt wetgeving, vertegenwoordigt de Nederlandse regering in Europese overleggen en onderhandelt in de Europese Raad over EU-wetgeving. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) en De Nederlandse Bank (DNB) zijn onafhankelijk toezichthouder. Het ministerie heeft dus geen of zeer minimaal invloed op de wijze waarop deze organisaties toezicht houden op financiële instellingen inclusief crypto-organisaties. AFM en DNB fungeren daarnaast als adviseur voor het ministerie.

De Europese Unie

Binnen de Europese Unie zijn de drie belangrijkste organisaties op het gebied van cryptoregelgeving de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Raad van de EU (ook wel ‘de Raad’ genoemd).

De Europese Commissie heeft een uitvoerende taak en als enige van de drie instituties het recht om wetgeving te initiëren. De verantwoordelijkheden van de Commissie zijn verdeeld over enkele tientallen directoraten-generaal (DG’s). Je zou die kunnen zien als de ministeries van de EU.

De Raad van de EU bestaat uit de ministers van de EU-lidstaten, per vakgebied. MiCA valt onder de Raad van Economische en Financiële Zaken (‘EcoFin’) waarin alle ministers van Financiën zitting nemen. Uiteraard buigen de ministers zich niet over alle besluiten en details. Het voorwerk wordt gedaan in (raads)werkgroepen waarin ambtenaren uit alle lidstaten zitten en besluiten voorbereiden. In die werkgroepen zetten Nederlandse ambtenaren zich dus in om vanuit de Raad zo goed mogelijke Europese wetgeving te realiseren.

Het Europees Parlement kan niet het initiatief nemen voor nieuwe wetgeving, maar kan Europese wetten wel aannemen, wijzigen of verwerpen.

In de praktijk is de totstandkoming van een Europese wet (Verordening, Richtlijn of Besluiten) dus een doorlopende wisselwerking tussen de Raad, de Commissie en het EP in verschillende fasen:

1. De Europese Commissie consulteert en doet onderzoek naar de noodzaak en wenselijkheid van nieuwe wetgeving

2. De Europese Commissie maakt een wetsvoorstel

3. De Raad en het Europees Parlement coördineren voor zichzelf een positie. Er volgt dan een Raadsakkoord, een positie waarmee alle ministers van de EU-lidstaten akkoord zijn gegaan. En een rapport van het Europees Parlement, waarin de positie van (de meerderheid van) het Europees Parlement wordt neergelegd.

4. Vervolgens gaan de Commissie, het Parlement en de Raad met elkaar in overleg om overeenstemming te bereiken over de tekst. Dit wordt ook wel de ‘triloog’ genoemd.

5. Na overeenstemming komt de wetgeving in het EU-staatsblad

6. Lidstaten implementeren de wetgeving

7. De wetgeving treedt in werking

Vereenvoudigd ziet het wetgevingsproces in Europa eruit zoals op het onderstaande schema.

Bron: Rabobank

MiCA: onderwerp van gesprek in de triloog

In het cryptonieuws zag je recentelijk regelmatig dat een voorgestelde wijziging in het Europees Parlement werd gepresenteerd als definitieve wetgeving (‘EU verbiedt Proof of Work!’), terwijl dit niet het geval was. MiCA bevindt zich nu in de fase van de triloog. Dat betekent dat het wetgevingstraject vergevorderd is, maar niet elk amendementsvoorstel of discussiepunt dat nu wordt besproken de eindstreep haalt.

Binnenkort wordt het tweede deel over MiCA gepubliceerd, waarin we nader ingaan op de bestaande wetgeving waar MiCA een aanvulling op moet worden.